Bến Cảng Nhà Rồng nhìn từ xa

Bến cảng Nhà Rồng hiện nay thuộc quận 4, thành phố Hồ Chí Minh. Vào thời điểm năm 1863, người Pháp xây dựng công trình này để làm trụ sở Công ty tàu biển Năm Sao. Trong lúc nhân dân Việt Nam phải sống trong phận đời nô lệ, bị áp bức, lầm than, từ chính nơi này, chàng thanh niên Nguyễn Tất Thành, sau này là Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, đã xuống con tàu Amiral Latouche Tréville của Pháp, bắt đầu cuộc hành trình tìm đường cứu nước, mang lại độc lập, tự do cho dân tộc. Để tưởng nhớ công ơn của Chủ tịch Hồ Chí Minh và phục vụ nhu cầu tham quan của khách du lịch trong nước và quốc tế, năm 1979, bến Nhà Rồng được chọn làm địa điểm trưng bày những hiện vật về cuộc đời hoạt động cách mạng của Người. Khi đó, nơi đây chỉ là nhà lưu niệm với quy mô còn hạn chế. Đến năm 1995, nhà lưu niệm được xây dựng quy mô hơn, hiện vật cũng được sưu tầm nhiều hơn và chính thức đổi tên thành Bảo tàng Hồ Chí Minh, chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh. Đây chính là nơi trưng bày các hiện vật về Chủ tịch Hồ Chí Minh với chủ đề “Tình cảm Chủ tịch Hồ Chí Minh với miền Nam và tình cảm của người dân miền Nam đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh”.

Toàn bộ số tài liệu, hình ảnh, hiện vật về Chủ tịch Hồ Chí Minh mà Bảo tàng Hồ Chí Minh chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh đang trưng bày lên tới con số gần 20 nghìn. Bên cạnh nhiệm vụ nghiên cứu, sưu tầm, trưng bày, tuyên truyền giáo dục về cuộc đời sự nghiệp của Bác, trong những năm gần đây, cán bộ công nhân viên của Bảo tàng Hồ Chí Minh còn tập trung sưu tầm những hiện vật và các câu chuyện kể về Bác chủ đề “Tình cảm Bác Hồ với miền Nam và tình cảm của người dân miền Nam đối với Bác Hồ” và “Hành trình tìm đường cứu nước của Bác” để làm phong phú hơn cho bảo tàng. Chị Nguyễn Thị Kim Liên, Trưởng phòng tuyên truyền và giáo dục, Bảo tàng Hồ Chí Minh, chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết: “Không chỉ riêng tôi mà tất cả các anh chị cũng như các bạn trong phòng tuyên truyền hàng ngày phải đọc sách, nghiên cứu tư liệu, đặc biệt là có những nghiên cứu theo những chuyên đề. Ví dụ đối với những đối tượng sinh viên thì mình sẽ giới thiệu như thế nào, khách du lịch thì giới thiệu ra sao, tức là phải có phương pháp giới thiệu phù hợp với từng đối tượng. Theo đó, mình sẽ khai thác những câu chuyện hay những hiện vật để thu hút cũng như làm cho khách hiểu hơn về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh”.

Ngoài ý nghĩa lịch sử, mỗi kỷ vật được trưng bày tại Bảo tàng Hồ Chí Minh còn là hiện thân của tình cảm và sự kính yêu mà mỗi người con miền Nam dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Điển hình như chiếc áo trấn thủ Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng thương binh đặc biệt Lê Thống Nhất, nguyên là chiến sĩ trinh sát đặc công quân khu 9; Huy hiệu Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng các cá nhân điển hình tiên tiến; Bàn thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh và những vật dụng dùng để làm cơm cúng giỗ Người hàng năm của một gia đình đồng bào miền Nam; những băng tang đen của các chiến sỹ để tang Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Nhà tù Côn Đảo và Nhà giam Chí Hòa khi Người mất; cây bút máy có khắc chữ của Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng cho ông Lê Minh Đức – cán bộ miền Nam tập kết ra Bắc… Từ những kỷ vật này cùng với những câu chuyện kể của cán bộ hướng dẫn viên trong bảo tàng  đã giúp du khách hiểu sâu sắc hơn về  sự nghiệp hoạt động cách mạng vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nguyễn Minh Thiện, sinh viên năm thứ hai, Trường Đại học Khoa học và Xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết: “Khi đến Bảo tàng Hồ Chí Minh tham quan, tôi cảm nhận sâu sắc thêm những hình ảnh và những tác phẩm mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết và đã trải qua trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những hình ảnh đó đã mang nhiều ý nghĩa đối với học sinh, sinh viên chúng tôi. Qua chuyến tham quan này chúng tôi học tập được Chủ tịch Hồ Chí Minh từ sự cống hiến và nhiệt thành để phấn đấu cho tương lai sau này”.  

Hiện nay, lượng du khách đến tham quan tìm hiểu các tư liệu, hiện vật về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Bảo tàng càng ngày càng đông hơn. Năm 2012, bến Nhà Rồng và Bảo tàng Hồ Chí Minh đã đón 350 nghìn du khách trong nước và quốc tế và 7 tháng đầu năm nay, lượng khách đến đây là hơn 250 nghìn người. Mới đây, Bảo tàng Hồ Chí Minh, chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh, cũng đã đưa vào hoạt động công trình cải tạo, mở rộng chi nhánh Bảo tàng với kinh phí 47 tỷ đồng nhằm phục vụ tốt hơn cho mọi đối tượng trong và ngoài nước đến tham quan, nghiên cứu, học tập về tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Tiến sỹ Nguyễn Thị Hoa Xinh, Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh, cho biết: “Đối với Bảo tàng Hồ Chí Minh chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh chúng tôi đã hai lần được chọn vào Top 10 điểm tham quan đặc sắc trong bình chọn “Thành phố Hồ Chí Minh- 100 điều thú vị”. Mỗi năm số lượng khách đông hơn. Những năm trước diện tích để mình thực hiện trưng bày chưa được nhiều, hiện vật có nhưng chưa có chỗ để trưng. Thì vừa rồi mới xong công trình cải tạo, mở rộng nói chung là tương đối hiện đại để phục vụ tốt nhất khách tham quan”.

   
 
Hiện vật trưng bày trong bảo tàng Hồ Chí Minh

Hơn 100 năm đã qua kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước, bến Nhà Rồng cũng thay đổi nhiều theo thời gian. Sài Gòn năm xưa nay là Thành phố mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã trở thành trung tâm kinh tế lớn của đất nước, năng động và không ngừng phát triển. Với giá trị lịch sử gắn liền với cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bến Nhà Rồng và di tích lịch sử Bảo tàng Hồ Chí Minh đã trở thành biểu tượng của thành phố Hồ Chí Minh và là niềm tự hào của nhân dân cả nước./. 

Nǎm 2001, nhân kỷ niệm 90 nǎm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước (5/6/1911 - 5/6/2001), UBND TP. Hồ Chí Minh đã đầu tư việc xây dựng mở rộng Bảo tàng; và xây dựng tượng Nguyễn Tất Thành, chỉnh trang nhà Rồng. Trong đề án chương trình mục tiêu phát triển từ nay đến nǎm 2005, ngoài các hoạt động thường xuyên, đơn vị tập trung cải tạo nâng cấp mở rộng diện tích trưng bày; chỉnh lý lớn các phòng trưng bày cố định, tập trung xây dựng những chuyên đề mang đặc trưng của một Bảo tàng Chi nhánh phía Nam như chủ đề "Bác Hồ với miền Nam - miền Nam với Bác Hồ".

Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh trước bảo tàng

Hình ảnh bến cảng Nhà Rồng

Trong thời gian trước mắt (2001 - 2005) thực hiện hoàn chỉnh công tác tin học hóa công tác trưng bày và quản lý kho tư liệu, hiện vật. Đẩy mạnh việc triển khai công nghệ thông tin trong các hoạt động nghiệp vụ, thực hiện nối mạng với Sở Vǎn hóa Thông tin, tiến tới nối mạng trao đổi thông tin tư liệu với Cục Bảo tồn Bảo tàng, với các Bảo tàng và di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh. Phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng đề án "Mô hình khung cảnh khu vực Cảng Sài Gòn những nǎm 1911" (ngoài trời) cùng việc phục chế chiếc tàu AMIRAL LATOUCH TREVILL mà ngày 5/6/1911 Bác Hồ đã ra đi tìm đường cứu nước nhằm làm sinh động, phong phú hơn hình thức trưng bày của Bảo tàng và tạo ấn tượng cảm xúc trực quan gây sự hấp dẫn khách vào tham quan, định hướng phát triển và phối hợp với ngành Du lịch, tạo sự thu hút đối với khách du lịch trong và ngoài nước.